Taalontwikkelingsstoornis (TOS), wat is dat?

De meeste kinderen leren vanzelf praten en begrijpen taal zonder moeite. Maar soms gaat dit niet vanzelf. Wat als je merkt dat je kind moeite heeft met praten of het begrijpen van taal? Sommige kinderen hebben een taalontwikkelingsstoornis (TOS), een aangeboren taalprobleem. Hierdoor is het voor hen moeilijker om taal te begrijpen en te gebruiken. In dit artikel lees je meer over wat TOS is, hoe je het herkent en hoe je je kind kunt helpen.

Belangrijk: Dit is geen medisch advies. Neem bij vermoedens contact op met een specialist.

 

Een taalontwikkelingsstoornis (TOS) is een aangeboren probleem waarbij kinderen moeite hebben met het leren begrijpen en gebruiken van taal. Wat betekent TOS? TOS staat voor taalontwikkelingsstoornis
Kinderen met TOS hebben meer moeite met het begrijpen van taal en spreken. Dit komt doordat hun hersenen de taal anders verwerken. TOS is iets anders het TOS syndroom. Het TOS syndroom is namelijk een fysieke aandoening. 

Hoe ontstaat TOS? De precieze oorzaak is nog niet bekend, maar erfelijkheid kan een rol spelen. TOS ontstaat bijvoorbeeld niet door te weinig taalstimulatie of omdat een kind tweetalig opgroeit. Het is een aangeboren probleem. Als er taalproblemen in de familie voorkomen, is de kans groter dat een kind ook meer moeite heeft met taal.

TOS is niet altijd makkelijk te herkennen, omdat de symptomen per kind kunnen verschillen. Enkele signalen van een taalontwikkelingsstoornis kunnen zijn:

• Weinig praten in vergelijking met leeftijdsgenootjes.
• Moeite met het begrijpen van opdrachten.
• Problemen met zinsopbouw of het vinden van de juiste woorden.
• Niet goed begrepen worden en/of voelen door anderen.
• Moeite met vertellen wat er is gebeurd.

Niet alleen ouders, maar ook medewerkers van het consultatiebureau of de school kunnen taalproblemen opmerken. Maak je je zorgen over de taalontwikkeling van je kind? Bespreek dit dan met de huisarts of het consultatiebureau. Zij kunnen advies geven en je verder helpen.

Taalontwikkelingsstoornis (TOS) wordt soms verward met een taalachterstand of dyslexie, maar deze verschillen erg van elkaar. Een taalachterstand ontstaat door omgevingsfactoren, zoals weinig taalstimulatie thuis of het opgroeien met meerdere talen. Met voldoende oefening en ondersteuning kan een taalachterstand worden ingehaald. TOS daarentegen is een aangeboren stoornis in de verwerking van taal en verdwijnt niet vanzelf. Dyslexie is weer iets anders: dit is een specifieke lees- en spellingstoornis die vooral invloed heeft op het herkennen van letters en klanken, terwijl kinderen met TOS juist bredere problemen hebben met taalbegrip en taalgebruik.

Wil je je kind met TOS thuis extra ondersteunen bij taal? Op onze website vind je oefenmateriaal voor taal, spelling en begrijpend lezen. Hiermee kan je kind thuis op een leuke manier extra oefenen met taal!  

Op school kan de taalontwikkelingsstoornis (TOS) invloed hebben op lezen, spelling en het volgen van instructies. Leerkrachten kunnen helpen door visuele ondersteuning te bieden, opdrachten in stappen uit te leggen en extra tijd te geven bij taalopdrachten. Bespreek met de school welke hulp mogelijk is. Sommige kinderen redden zich met aanpassingen binnen het reguliere onderwijs, terwijl anderen baat hebben bij extra begeleiding.

Voor kinderen met ernstige taalproblemen kan de school hulp aanvragen vanuit het cluster 2-onderwijs, bedoeld is voor kinderen met spraak- en taalmoeilijkheden. Soms is extra ondersteuning op een gewone school voldoende, maar in andere gevallen past een speciale school beter bij de behoeften van het kind. Jonge kinderen die nog niet naar school gaan, kunnen terecht in bij behandelgroep. Daar werken een peuterleidster, logopedist en orthopedagoog samen aan de taalontwikkeling van het kind. Ouders spelen hierin een belangrijke rol, omdat zij het beste weten wat hun kind nodig heeft en welke aanpak thuis werkt.

Met de juiste hulp bij de taalontwikkelingsstoornis (TOS) kan een kind zich beter ontwikkelen en worden frustraties door taalproblemen verminderd. Onderzoek laat zien dat goede begeleiding klachten kan verminderen. Na de diagnose TOS stelt een logopedist samen met de ouders een behandelplan op.

Er zijn twee soorten therapie:

• Indirecte therapie: ouders krijgen uitleg over hoe ze de taalontwikkeling van hun kind kunnen stimuleren in dagelijkse situaties. Zo leert een kind taal beter te koppelen aan ervaringen.
• Directe therapie: de logopedist werkt rechtstreeks met het kind aan taalvaardigheden via spelletjes en oefeningen. De samenwerking met ouders blijft hierbij belangrijk.

Meestal wordt een combinatie van beide therapieën gebruikt. Het kind gaat wekelijks naar de logopedist, terwijl ouders thuis oefenen om de taalontwikkeling verder te ondersteunen.

Thuis extra oefenen naast therapie? Op onze website vind je leerzame materialen om de taalontwikkeling van je kind thuis te ondersteunen. Zo kan je kind op een leuke manier blijven oefenen met taal en zelfvertrouwen opbouwen!

Het kan als ouder soms lastig zijn om je kind met TOS te helpen. Gelukkig zijn er manieren om de taalontwikkeling van je kind thuis te stimuleren:

• Luister geduldig en geef je kind de tijd om te reageren.
• Gebruik korte en duidelijke zinnen.
• Benoem wat je doet en ziet, zodat je kind nieuwe woorden leert.
• Lees samen boeken en praat hierover.
• Bied de taal spelenderwijs aan, bijvoorbeeld via liedjes en spelletjes.
• Logopedie kan helpen bij de taalontwikkeling. Een specialist kan tips geven die passen bij jouw kind.

TOS kan een uitdaging zijn, maar met de juiste ondersteuning kan je kind zich verder ontwikkelen. Blijf in gesprek met de school en logopedist, en geef je kind de tijd en ruimte om taal te leren. Door een positieve en geduldige aanpak help je je kind om zich zo goed mogelijk te ontwikkelen.