Hoe maak je een spreekbeurt?

Herinner jij je eigen spreekbeurt nog? Voor de klas staan, alle ogen op jou gericht … best spannend! Maar ook een kans om te laten zien wat je weet.

Ook jouw kind zal een spreekbeurt moeten houden. Een goede voorbereiding helpt om van deze ervaring iets positiefs te maken. Maar hoe pak je dat aan? Wat moet er allemaal in een spreekbeurt? En hoe zorg je ervoor dat je kind met zelfvertrouwen voor de klas staat? In dit artikel geven we handige tips om je kind te begeleiden bij een succesvolle spreekbeurt.

Een spreekbeurt is een presentatie waarbij een leerling een onderwerp kiest dat hij of zij interessant vindt en hierover vertelt aan de klas. Het is een kans om leren om goed onderzoek te doen, zelfverzekerder te worden in spreken en anderen iets nieuws te leren. Leerlingen moeten voor de klas vertellen over een onderwerp wat ze interessant vinden.  Vaak beginnen scholen hiermee in groep 5, afhankelijk van de school kan dit ook al in groep 4 plaatsvinden of juist pas in groep 7 of 8. 

Kinderen moeten zelf een spreekbeurt voorbereiden. Dit kan met behulp van een spiekbriefje, een PowerPoint, een poster of andere visuele hulpmiddelen die het verhaal ondersteunen. Op sommige scholen moeten kinderen ook nog een bijhorend verslag maken.

In principe kan een spreekbeurt over alles gaan wat je maar wilt, mits de school geen eigen onderwerp heeft aangewezen aan de leerlingen. Meestal gaan de spreekbeurten vaak over dieren, landen of hobby’s. 

Hoe interessanter je kind het onderwerp vindt, hoe leuker de spreekbeurt vaak zal zijn! Aan het eind van de spreekbeurt mogen klasgenoten vragen stellen aan de spreker en geven ze tips en tops. Dit helpt kinderen om feedback te krijgen en hun presentatievaardigheden te verbeteren.

Afhankelijk van de school en groep, ontvangen leerlingen een cijfer voor de spreekbeurt. Soms wordt er in de lagere klassen 'voldoende' of  'ruim voldoende' als cijfernormering gebruikt.

Nu je weet wat een spreekbeurt is, vraag je je misschien af: hoe begint je kind eraan? Helemaal als je kind voor het eerst een spreekbeurt moet maken, kan het lastig zijn om te weten waar te beginnen. Geen zorgen, met een goede aanpak wordt het maken van een spreekbeurt appeltje-eitje. Het belangrijkste is het kiezen van een (goed) onderwerp! 

Het begint allemaal met het kiezen van een onderwerp. Het kan zijn dat je kind het lastig vindt om uit alle spreekbeurt onderwerpen er één te kiezen. Bespreek dan samen met je kind wat hij of zij leuk vindt. Houdt je kind van dieren? Dan is een spreekbeurt over honden of katten een leuke keuze! 

Heeft je kind hierna nog steeds moeite om spreekbeurt onderwerp uit te kiezen? Geen paniek! Hieronder geven we enkele voorbeelden waarover je kind een spreekbeurt kan geven.

• Spreekbeurt over Dieren (honden, dolfijnen, panda’s)
• Spreekbeurt over Sporten (voetbal, dans, zwemmen)
• Spreekbeurt over Beroepen (piloot, dokter, archeoloog)
• Spreekbeurt over Wetenschap (het heelal, vulkanen, uitvindingen)
• Spreekbeurt over Hobby’s (muziek, gamen, tekenen)
• Spreekbeurt over Culturen (andere landen, tradities, eten)
• Spreekbeurt over Geschiedenis (de VOC, de Romeinen, de middeleeuwen)

Nadat je kind een spreekbeurt onderwerp heeft uitgekozen, moet er onderzoek gedaan worden naar het onderwerp, zodat je kind hierover genoeg kan vertellen! 

Wil je een spreekbeurt geven over een onderwerp van de geschiedenis? Neem dan eens een kijkje op de website van Junior Einstein om je kennis van het vak geschiedenis bij te spijkeren!

De opzet van een spreekbeurt kan per school verschillen. Vaak is er een vaste structuur en  bestaat de spreekbeurt uit een:

• Begin spreekbeurt: start met een sterke opening om meteen de aandacht van de klas te krijgen! Dit kan door een leuke vraag te stellen, een kort verhaal te vertellen of een verrassend feitje te delen.
• Inhoud spreekbeurt: je kind vertelt de belangrijkste informatie in het middenstuk. Denk hierbij aan interessante en leuke feitjes, voorbeelden of persoonlijke ervaringen.
• Einde spreekbeurt: sluit de spreekbeurt af met een krachtig eind, zoals een samenvatting, een laatste interessante feit of een vraag aan de klas om de aandacht vast te houden.

Vaak krijgen klasgenoten en de leraar op het eind van de spreekbeurt de kans om eventuele vragen te stellen. Oefen daarom met je kind op vragen die wellicht gesteld kunnen worden in de klas.

1. Kies een (leuk) spreekbeurt onderwerp.
2. Verzamel informatie over het onderwerp via boeken, het internet of interviews.
3. Structureer de informatie je gevonden hebt. Welke informatie wil je echt gebruiken en welke informatie kan er geschrapt worden?
4. Schrijf de spreekbeurt uit in tekst (inleiding, kern en afsluiting)
5. Maak op basis van de tekst een presentatie (bijvoorbeeld met PowerPoint, Canva of Google slides)
6. Voeg plaatsen en eventuele filmpjes aan de presentatie toe. 
7. Oefen de spreekbeurt! Bijvoorbeeld aan je ouders of aan een vriendje of vriendinnetje. 

Extra tip: soms is het leuk om, als het mogelijk is, extra materialen mee te nemen naar de spreekbeurt. Bij een spreekbeurt over honden kan je bijvoorbeeld een riem, hondenspeeltjes of hondenbrokjes meenemen.

In groep 5 geven leerlingen vaak voor het eerst een spreekbeurt. Daarom is het belangrijk dat de spreekbeurt eenvoudig blijft. Gebruik lekker veel plaatjes, gebruik korte zinnen en steekwoorden. Zo is de spreekbeurt makkelijker en leuker om te begrijpen. Het geven van de eerste spreekbeurt kan erg spannend zijn. Neem de spreekbeurt extra vaak samen even goed door, zodat je hopelijk de grootste zenuwen van je kind kan wegnemen. 

In groep 6 kan je kind al wat meer details verwerken in de spreekbeurt. Maak bijvoorbeeld gebruik van kopjes voor een overzichtelijk beeld. Een powerpoint of voorwerpen laten zien kan het verhaal extra interessant maken. Ook is het goed om contact te maken met de klas door af en toe een vraag te stellen. Vind je kind het lastig om goed de klas in te kijken? Denk alvast met je kind thuis mee over 2 of 3 vaste plekken in de klas waarnaar je kind kan kijken. 

Daarnaast is goed oefenen is hierbij weer erg belangrijk!

Je kind heeft al ervaring met het verzamelen en organiseren van informatie en het presenteren hiervan. In groep 7 wordt er iets meer van de spreekbeurt van je kind verwacht.   Belangrijk is dat de spreekbeurt een logische opbouw heeft: inleiding, middenstuk en afsluiting. Probeer ook goed te letten op de lichamelijke houding, stemgebruik en intonatie! Allemaal factoren die meespelen bij het geven van een goede spreekbeurt!

In groep 8 moet je kind laten zien dat hij of zij vaardig genoeg is om gevonden informatie in een duidelijk en informatieve spreekbeurt te verwerken. Het geven van een spreekbeurt kan natuurlijk een spannend moment blijven voor een kind. Het ene kind is erg zenuwachtig en het andere kind vindt het juist erg leuk om een spreekbeurt te geven! 

Het belangrijkste bij het geven van een spreekbeurt in groep 8 blijft de voorbereiding en het oefenen. Geef je kind de tips mee om zich goed te verdiepen in het onderwerp, een presentatie te maken met een logische volgorde en vaak te oefenen! Bereid samen met je kind goed voor op eventuele vragen van klasgenoten!

• Oefenen voor de zenuwen: het kan best spannend zijn om te presenteren voor de hele klas. Dit is volkomen normaal. Om de zenuwen onder controle te houden, probeer thuis zoveel mogelijk met je kind te oefenen.
• Praat rustig en duidelijk: probeer tijdens het oefenen erop te letten dat je kind rustig praat en goed articuleert.
• Oefen oogcontact: wanneer je kind zijn of haar klasgenoten voldoende aankijkt tijdens het presenteren, zullen ze meer aandacht hebben voor het verhaal. Laat je kind bijvoorbeeld kijken naar een vriend of vriendin in de klas. 
• Gebruik steekwoorden op een briefje als geheugensteuntje: het kan lastig zijn om een heleboel informatie te onthouden, helemaal als je zenuwachtig bent. Een tip is om gebruik te maken van een spiekbriefje met wat steekwoorden. Zo hoeft je kind niet in paniek te raken wanneer je even de draad kwijt bent. Schijf niet de hele tekst uit op het spiekbriefje, maar korte zinnen of woorden.

• Gebruik humor: met humor kan je kind de spreekbeurt luchtig maken, mits dit natuurlijk past bij het onderwerp.
• Vertel persoonlijke verhalen of ervaringen: door het persoonlijker te maken, wordt een spreekbeurt levendiger!
• Gebruik leuke (onverwachte) voorwerpen: wil je kind écht indruk maken? Neem dan iets mee dat past bij de spreekbeurt. Geef je een spreekbeurt over vulkanen? Breng een fles cola en Mentos mee om een ‘mini-uitbarsting’ te laten zien.
• Bereid een quiz voor: om te testen of de klas goed heeft opgelet bij de spreekbeurt van je kind, kan er een kleine quiz gedaan worden op het eind van de spreekbeurt!

Als ouder is het goed om je kind bij het maken van de spreekbeurt te ondersteunen, maar vergeet niet dat het de spreekbeurt van je kind moet zijn. Het geven van een spreekbeurt gaat niet alleen om de presentatie, maar ook om de voorbereiding. Je kind leert goed onderzoek te doen en de gevonden informatie te verwerken. Je kind leert dus onderzoeksvaardigheden en presentatievaardigheden! 

Wil je een spreekbeurt geven over een bepaald vak op school? Zoals topografie, Engels of Aardrijkskunde? Neem dan eens een kijkje op de website van Junior Einstein om je kennis van o.a. deze vakken bij te spijkeren!