Leerplicht in Nederland

In Nederland is de leerplicht een belangrijke regel die ouders verplicht hun kinderen naar school te laten gaan. Deze wet zorgt ervoor dat ieder kind naar school kan gaan. Heb je kinderen die bijna naar school moeten of wil je gewoon meer weten over de leerplicht? In dit artikel vertellen we je de belangrijkste informatie over de leerplicht in Nederland.

De leerplicht, ook wel leerplichtwet genoemd, is een wet in Nederland die kinderen tussen de 5 en 16 jaar verplicht om naar school te gaan. Heb je als 16- tot 18-jarige geen havo-, vwo- of minimaal niveau 2 mbo-diploma (startkwalificatie)? Dan heb je een kwalificatieplicht. Verderop vertellen we meer over het verschil tussen de leerplicht en kwalificatieplicht.

Het doel van de leerplicht (en de kwalificatieplicht) is om kinderen de basiskennis en vaardigheden te leren die ze nodig hebben om later goed mee te kunnen doen in de maatschappij. 

De leerplicht werd in Nederland ingevoerd in 1901. Toen moesten kinderen van 6 tot en met 12 jaar naar school. Later, in 1985, werd de startleeftijd verlaagd naar 5 jaar. Ook werd de kwalificatieplicht toegevoegd voor jongeren tot 18 jaar.

Leerplicht betekent dat kinderen vanaf hun 5e tot hun 16e jaar naar school moeten. Ze moeten dan elke week vijf dagen onderwijs volgen. 

De kwalificatieplicht begint na de leerplicht en geldt voor jongeren tussen de 16 en 18 jaar die nog geen diploma hebben op havo-, vwo- of mbo-2 niveau. Zij moeten onderwijs blijven volgen tot ze een van deze diploma's (of hoger) hebben gehaald. Het doel van de kwalificatieplicht is om jongeren beter voor te bereiden op werk of een vervolgstudie.

Wil je je kind extra ondersteunen bij het leren thuis?
Bekijk onze werkbladen om samen op een leuke manier te oefenen en je kind te helpen zich verder te ontwikkelen.

Je kind is leerplichtig vanaf de eerste dag van de maand na zijn of haar 5e verjaardag. Bijvoorbeeld: als je kind op 12 maart 5 wordt, begint de leerplicht op 1 april. Veel kinderen beginnen al op hun 4e met school, maar officieel begint de leerplicht pas op 5-jarige leeftijd.

De leerplicht eindigt als je kind 16 jaar wordt, maar duurt wel tot het einde van dat schooljaar. Is je kind tijdens het schooljaar jarig, dan moet hij of zij dat jaar afmaken. Bijvoorbeeld: als je kind op 12 maart 16 wordt, moet hij of zij dat schooljaar nog afmaken. De leerplicht eindigt ook na 12 volledige schooljaren. Het overslaan van een groep telt als een volledig schooljaar. Na de leerplicht kan je kind nog onder de kwalificatieplicht vallen.

 

De leerplichtambtenaar controleert of kinderen daadwerkelijk naar school gaan. Als een kind zonder geldige reden afwezig is of niet op school staat ingeschreven, is de school verplicht dit bij de ambtenaar te melden. Er zijn uitzonderingen waarbij het kind afwezig mag zijn, zoals bij ziekte, religieuze feestdagen of een begrafenis.

De ambtenaar onderzoekt elke situatie. Dit kan betekenen dat er gesprekken zijn met de ouders en de school. Als het probleem niet wordt opgelost, kunnen er boetes of andere maatregelen volgen.

Kinderen in het speciaal onderwijs moeten vanaf hun 5e jaar naar school, net als andere kinderen. Er is wel vaak meer ruimte voor aanpassingen, afhankelijk van de behoeften van het kind.

Als een kind door een beperking niet volledig mee kan doen, kan de school samen met de leerplichtambtenaar een aangepast programma maken. Soms kan het kind vrijstelling krijgen voor bepaalde lessen of tijden. Het belangrijkste is om het kind zo goed mogelijk te helpen met zijn of haar ontwikkeling.

Er is wel een kleine uitzondering op de kwalificatieplicht in het speciaal onderwijs. Jongeren die in het voortgezet speciaal onderwijs het uitstroomprofiel 'arbeid of dagbesteding' hebben gevolgd, hebben geen kwalificatieplicht meer.

Wist je dat de leerplicht in Europees Nederland iets verschilt van de leerplicht in het Caribische gedeelte van Nederland? In Caribisch Nederland moeten kinderen vanaf hun 4e tot en met hun 16e jaar naar school. Dit betekent dat ze vanaf hun 4e verjaardag verplicht zijn om naar school te gaan.

Ook in Caribisch Nederland geldt de kwalificatieplicht als jongeren tussen 16 en 18 jaar geen mbo-, havo- of vwo-diploma hebben. In Europees Nederland moeten jongeren vijf dagen per week naar school, maar in Caribisch Nederland mogen school en werk gecombineerd worden.

Wil je je kind helpen om goed voorbereid naar school te gaan?
Met de online oefeningen van Junior Einstein kan je kind op een interactieve manier de leerstof oefenen en zich goed voorbereiden.

Tijdens de gewone schoolvakanties zijn kinderen vrij van school en hebben ze geen leerplicht. Je mag je kind buiten de schoolvakanties niet van school houden zonder toestemming.

Er zijn wel uitzonderingen. Kun je door je werk geen vakantie nemen tijdens schoolvakanties? Vraag dan vrijstelling aan bij de schooldirecteur. Voor een begrafenis of huwelijk kun je ook verlof aanvragen. Voor verlof langer dan 10 dagen heb je toestemming van de leerplichtambtenaar nodig.'

Informeer altijd bij de basisschool van jouw kind over de verschillende opties. Zorg er daarnaast voor dat je altijd toestemming vraagt om problemen met de leerplicht te voorkomen.

Wil je meer weten over leerplicht in Nederland? Kijk dan op www.rijksoverheid.nl voor alle details of neem contact op met jouw basisschool of een leerplichtambtenaar van jouw gemeente.