In Nederland kunnen bestaan verschillende soorten onderwijsvormen. Een van de onderwijsvormen, is het jenaplanonderwijs. Deze vorm van onderwijs richt zich niet alleen op het leren van vakken, maar ook op de ontwikkeling van sociale vaardigheden, creativiteit en het zelfbewustzijn.
Kort samengevat zijn dit de kenmerken van het jenaplanonderwijs:
Op een jenaplanschool zitten kinderen van verschillende leeftijden samen in een groep (stamgroepen) en leren ze van elkaar. Vaak worden de groepen 3, 4 en 5 samengevoegd in één stamgroep. Net zoals de groepen 6, 7 en 8.
In de stamgroepen wordt veel samengewerkt, ze helpen elkaar met opdrachten en leren door samen te werken. Op een jenaplanschool verloopt de week volgens een vast ritme, waarin kinderen afwisselend samenwerken aan projecten, spelenderwijs leren, met elkaar in gesprek gaan over wat ze meemaken en samen belangrijke momenten vieren. Deze variatie zorgt ervoor dat kinderen op verschillende manieren kunnen leren en zich kunnen ontwikkelen.
In het jenaplanonderwijs krijgen kinderen veel vrijheid om zelf keuzes te maken. Ze werken aan doelen en taken, maar mogen zelf bepalen hoe ze dat doen. Ze leren ook om hierin hun verantwoordelijkheid te nemen, niet alleen voor hun eigen werk, maar ook voor hun rol binnen de stamgroep en op school.
Elke jenaplanschool geeft op zijn eigen manier invulling aan het onderwijs. Zo kan de ene school bijvoorbeeld projectweken organiseren rond natuur en duurzaamheid, terwijl een andere school meer nadruk legt op kunst en cultuur. Ook worden er vaak thema’s gekozen die aansluiten bij de belevingswereld van de kinderen, zoals techniek, geschiedenis of maatschappelijke onderwerpen.
Dit betekent dat geen enkele jenaplanschool precies hetzelfde is en hetzelfde werkt. Toch werken alle erkende jenaplanscholen volgens de basisprincipes van de Nederlandse Jenaplan Vereniging. Net als andere basisscholen moeten ze zich ook houden aan de vastgestelde kerndoelen van het SLO en de verplichte vakken die door de overheid zijn bepaald.
Het jenaplanonderwijs is bedacht door onderwijzer Peter Petersen in de jaren 1920. Hij werkte toen als hoogleraar op de universiteit van Jena, in Duitsland. Petersen vond dat onderwijs niet alleen over kennis moest gaan, maar ook over het leren omgaan met anderen en jezelf. Zijn ideeën werden snel populair en verspreidde zich naar andere landen, waaronder Nederland. Op dit moment zijn er ongeveer 175 jenaplanscholen in Nederland.
In het jenaplanonderwijs wordt de leerkracht stamgroepleider genoemd. De stamgroepleider zorgt ervoor dat hij of zij begrijpt wat de kinderen nodig hebben. Ook zorgt de leider ervoor dat de klas een veilige en fijne plek is waar kinderen zich prettig voelen en graag leren. De kinderen krijgen doelen om aan te werken en de stamgroepleider helpt hen om deze te bereiken. Daarnaast brengt de leider de buitenwereld naar de klas en neemt de kinderen ook mee naar buiten om daar te leren en ontdekken.
Jenaplanonderwijs draait om meer dan alleen leren uit boeken. Naast vakken zoals lezen, schrijven en rekenen, is er veel aandacht voor gesprekken, spel en viering. Viering is een moment waarop kinderen samen successen delen, bijzondere momenten vieren of stilstaan bij belangrijke gebeurtenissen binnen de groep of school.
Het doel is dat kinderen leren om zelfstandig te werken, samen te werken, te plannen en hun eigen keuzes te maken. De gehele basisschoolperiode zijn de leerlingen bezig met het ontwikkelen van de 10 jenaplanessenties (vaardigheden), namelijk:
Jenaplanonderwijs past goed bij kinderen die graag zelf kiezen hoe en in welk tempo ze leren. Als je waarde hecht aan een school waar ook veel aandacht is voor de sociale en emotionele ontwikkeling van je kind, kan een jenaplanschool een goede keuze voor jouw kind zijn.
Of jenaplanonderwijs past bij jouw kind, hangt af van hoe je kind het liefst leert en wat jij als ouder belangrijk vindt. Daarnaast verschilt het per school hoe zij het jenaplanonderwijs toepassen. Zo kan de ene school meer aandacht besteden aan kunst en cultuur, terwijl een andere school juist de nadruk legt op natuur en duurzaamheid. Ook kunnen projecten en thema’s per school variëren, afhankelijk van de omgeving en de interesses van de leerlingen.
Tip: wil je zeker weten of het jenaplanonderwijs geschikt is voor jouw kind? Het kan helpen om eens langs te gaan bij een jenaplanschool bij jou in de buurt voor een rondleiding.
In Nederland zijn er ruim 200 jenaplanscholen die zijn aangesloten bij de Nederlandse Jenaplan Vereniging. Deze scholen werken volgens dezelfde basisprincipes, maar geven elk hun eigen invulling aan het onderwijs.
Meer weten over het jenaplanonderwijs?
Benieuwd of het jenaplanonderwijs bij jouw kind past of welke jenaplanschool er bij jou in de buurt zit? Bezoek de website van de Nederlandse Jenaplan Vereniging voor meer informatie en ontdek welke jenaplanschool het beste aansluit bij jouw kind.
Gaat je kind binnenkort naar de basisschool en wil je alvast oefenen met ons oefenmateriaal? Kijk dan eens naar ons oefenmateriaal voor kleuters.
Rekenen
Taal
Begrijpend lezen
IEP Toets
Verkeer
Natuur & techniek
Geschiedenis
Aardrijkskunde
De tafels
Levensbeschouwing
Topo
Kleuters
Engels
Spelling
Automatiseren
Doorstroomtoets
Toetsen
